İş yerlərində etik qaydalar və işəgötürənin öhdəlikləri, əmək münasibətlərinin sağlam və ədalətli olmasını təmin etmək üçün vacibdir. Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi bu münasibətləri tənzimləyərək, işçi və işəgötürən arasında balansı qorumağa çalışır. Əmək qanunvericiliyi işçilərin hüquqlarını və işəgötürənin öhdəliklərini müəyyən edir, eyni zamanda etik standartların qorunmasını təmin edir. Bu bloqda əmək münasibətlərində etik qaydaların əhəmiyyəti və işəgötürənin qanuni öhdəlikləri haqqında ətraflı məlumat verəcəyik.

Əmək Münasibətlərində Etik Qaydalar

Etik qaydalar, iş yerlərində ədalətli və hörmətə əsaslanan münasibətlərin qurulması üçün vacibdir. İşçilərin hüquqlarına hörmət etmək, iş yerində bərabər davranış standartlarını tətbiq etmək və diskriminasiyadan qaçmaq işəgötürənlərin əsas etik vəzifələrindən biridir. Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi etik qaydaları qorumaq məqsədilə bir sıra qanunlar və tələblər müəyyən edir.

Əsas etik qaydalar:

• Diskriminasiyaya yol verilməməsi: Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 16-cı maddəsinə görə, iş yerlərində işçi seçimi, iş şəraiti və əmək haqqı məsələlərində irq, cins, dil, din, siyasi baxış və digər fərqliliklər əsasında ayrı-seçkiliyə yol verilməməlidir.
• Bərabər imkanlar: İşə qəbul və iş şəraitində bütün işçilərə bərabər imkanlar yaradılmalı və hər kəs ədalətli mühitdə çalışmalıdır.
• İş yerində təzyiq və zorakılığın qarşısının alınması: İşçilərin ləyaqətinə və şəxsiyyətinə hörmətlə yanaşmaq, fiziki və ya psixoloji təzyiq göstərilməsinə icazə verilməməsi əmək münasibətlərinin etik təməlidir.

İşəgötürənin Öhdəlikləri

Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə əsasən, işəgötürənlər bir sıra qanuni öhdəliklərə malikdirlər. Bu öhdəliklər işçilərin hüquqlarını qorumaq və onların təhlükəsiz iş şəraitində fəaliyyət göstərməsini təmin etmək məqsədi daşıyır. İşəgötürənin əsas vəzifələri aşağıdakı sahələrdə cəmləşir:

a) Əmək haqqı və əmək müqaviləsi ilə bağlı öhdəliklər

İşəgötürən işçilərə əmək müqaviləsində müəyyən olunmuş şərtlər əsasında vaxtında və tam əmək haqqı ödəmək öhdəliyinə malikdir. Bu öhdəlik Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinin 154-cü maddəsi ilə tənzimlənir. Əmək haqqının gecikdirilməsi və ya ödənilməməsi qanun pozuntusu hesab edilir və işçilərin hüquqlarını məhdudlaşdırır.

b) Əmək şəraiti və təhlükəsizlik öhdəlikləri

İşçilərin təhlükəsiz və sağlam iş şəraitində çalışması işəgötürənin əsas öhdəliklərindən biridir. Əmək Məcəlləsinin 215-220-ci maddələrinə əsasən, işəgötürən işçilərin sağlamlığını qorumaq və təhlükəsizlik tədbirlərini təmin etmək üçün zəruri tədbirlər görməlidir. Bu tədbirlərə aşağıdakılar daxildir:

• İş yerində təhlükəsizlik avadanlıqlarının təmin edilməsi;
• İşçilərə təhlükəsizlik təlimatlarının verilməsi;
• İşçilərin sağlamlıq vəziyyətinin nəzarətdə saxlanılması.      

c) Məzuniyyət hüquqlarının təmin edilməsi

İşəgötürən işçilərə qanunvericiliyə uyğun olaraq məzuniyyət hüququnu təmin etməlidir. Əmək Məcəlləsinin 114-cü maddəsinə görə, hər bir işçinin minimum 21 təqvim günü müddətində illik ödənişli məzuniyyət hüququ var. Bundan əlavə, sosial və tibbi məzuniyyətlər də işçilərin qanuni hüquqlarına daxildir.

d) İşçilərin hüquqlarının qorunması

İşəgötürənlər işçilərin qanunla müəyyən olunmuş hüquqlarını qorumalıdırlar. Bu, həm işdən çıxarma, həm də işə qəbul zamanı bərabər və ədalətli yanaşma tələb edir. İşçilərə qarşı hər hansı ədalətsizlik, hüquq pozuntusu və ya diskriminasiya olarsa, işçilər hüquqi mübarizə apara bilərlər.

Etik Qaydaların Qorunması və İşçilərin Hüquqları

İşçilərin hüquqlarının qorunması və etik davranış standartlarının tətbiqi işəgötürənin vəzifəsidir. İş yerlərində hüquq pozuntularının qarşısını almaq üçün işəgötürənlər aşağıdakı addımları atmalıdırlar:

• İşçilərin məlumatlandırılması: İşçilər əmək qanunvericiliyi və etik qaydalar haqqında məlumatlandırılmalı, onların hüquqları haqqında təlimlər keçirilməlidir.
• Şikayət mexanizmi: İş yerlərində etik qaydaların pozulması hallarında işçilərin müraciət edə biləcəyi etibarlı şikayət mexanizmi yaradılmalıdır. Bu, işçilərin öz hüquqlarını qorumağa kömək edir və pozuntuların qarşısını alır.
• Davamlı nəzarət: İşəgötürənlər etik qaydalara əməl olunmasını təmin etmək üçün davamlı nəzarət mexanizmlərini tətbiq etməli və işçilərin hüquqlarına hörmətlə yanaşmalıdırlar.

Əmək münasibətlərində etik qaydalar və işəgötürənin öhdəlikləri işçilərin hüquqlarının qorunmasında mühüm rol oynayır. Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi bu münasibətləri tənzimləyərək, işçilərin əmək şəraitinin yaxşılaşdırılmasını və onların hüquqlarının müdafiəsini təmin edir. İşəgötürənlər etik davranış prinsiplərinə əməl etməklə iş yerlərində ədalətli və təhlükəsiz mühit yaradır, işçilərin rifahını və işə bağlılığını artırır. Bu isə uzunmüddətli perspektivdə şirkətlərin uğur qazanmasına və dayanıqlı inkişafına gətirib çıxarır.

• Bizi izləyin:
 
• 
 
• 
 
• 
 
• 
 
•